378_Toekomstperspectieven voor succesvol ecologisch waterbeheer
Uitzending gemist: STOWA YOU TUBE
https://www.stowa.nl/agenda/archief
Het meanderen van beken is een natuurlijk proces waarbij de geul van een beek zich verplaatst en, onder invloed van de stroming, buitenbochten eroderen en sediment wordt afgezet in binnenbochten. Eén van de meest gebruikte herstelmaatregelen in (rechtgetrokken) beken is het weer laten meanderen van de geul. De geul wordt weer slingerend aangelegd, zoals op historische kaarten nog zichtbaar is.
Echter, in herstelde beektrajecten zal er hierna zelden sprake zijn van echte meandering. Veel beken hebben onvoldoende energie om hun oevers te eroderen, en zijn lateraal stabiel, wat wil zeggen dat de geul zich nauwelijks verplaatst door de tijd. Kortom, er is nauwelijks verplaatsing.
Het promotie onderzoek van Jasper Candel (Wur) heeft laten zien dat er in lateraal stabiele beeksystemen wel scherpe bochten kunnen voorkomen. Dergelijke scherpe bochten worden echter zelden aangelegd in herstelprojecten.
In dit webinar gaat Jasper Candel in op de morfologische verschillen tussen meanderende en lateraal stabiele beeksystemen, en stelt hij samen met Mieke Moeleker(Aquon) de vraag: in hoeverre zou de ecologische staat van beken kunnen profiteren van een betere aansluiting met de natuurlijke geulpatronen en bijbehorende morfologische processen?
Jasper Candel e.a. schreven een artikel over de geulpatronen van beken en de implicaties ervan voor beekherstel. Dit artikel kunt u hieronder downloaden.
CoP Beken en Rivieren ‘Geulpatronen van beken en de implicaties voor beekherstel’
Het meanderen van beken is een natuurlijk proces waarbij de geul van een beek zich verplaatst en, onder invloed van de stroming, buitenbochten eroderen en sediment wordt afgezet in binnenbochten. Eén van de meest gebruikte herstelmaatregelen in (rechtgetrokken) beken is het weer laten meanderen van de geul. De geul wordt weer slingerend aangelegd, zoals op historische kaarten nog zichtbaar is.
Echter, in herstelde beektrajecten zal er hierna zelden sprake zijn van echte meandering. Veel beken hebben onvoldoende energie om hun oevers te eroderen, en zijn lateraal stabiel, wat wil zeggen dat de geul zich nauwelijks verplaatst door de tijd. Kortom, er is nauwelijks verplaatsing.
https://www.stowa.nl/agenda/archief
In veel beken worden ecologische KRW- en Natura2000-doelen voor waterplanten en vegetatie niet gehaald. Hoewel de fosfaatconcentratie in het oppervlaktewater van beken wel omlaag is gebracht, heeft dit op plekken met slibophoping niet geleid tot voldoende verbetering. Waar komt dit slib vandaan? En wat is het effect van dit slib op de plantengroei? Dit werd onderzocht in een gezamenlijk onderzoek vanuit de Kennisimpuls Waterkwaliteit en vanuit OBN. Tijdens dit webinar vertellen Roos Loeb (Onderzoekcentrum B-WARE, OBN-onderzoek) en Ellis Penning (Deltares, KIWK-onderzoek) meer over de uitkomsten.
Uitzending gemist STOWA You Tube
Studiegebieden vormden de nog vrij natuurlijk functionerende Drentse Aa en Tongelreep, en de sterk beïnvloede Eefsche Beek en Lage Raam, plus een groot aantal beken in oostelijk Nederland waar nog doelsoorten voorkwamen. Met behulp van experimenten in de kas werd onderzocht wat de effecten van slibsedimentatie waren in relatie tot de slib- en oppervlaktewaterkwaliteit.
De meeste doelsoorten prefereren matig voedselrijke omstandigheden, soms in combinatie met zacht, bicarbonaatarm water. Woekerende waterplanten kunnen daarentegen gebruik maken van nutriënten en koolstof uit het slib, waarmee ze door hun snelle groei een betere concurrentiepositie hebben ten opzichte van veel doelsoorten. Dit vraagt om een aanpak waarin de rol van slib erkend wordt en sedimentatie van voedselrijk slib in beken wordt verminderd.
Meer weten?
> STOWA 2022-20 'Grip op beekslib. De sturende rol van beeksediment op de kwaliteit van beeklevensgemeenschappen (KIWK)
> STOWA 2021-02 'Herkomst van beekslib in vier stroomgebieden. Een verkennende systeemanalyse als onderdeel van het KIWK-project Grip op slib'
13.45 u.
Voordrachten rond recente natuurstudie in Limburg
Limburgse soorten opnieuw berekend
– Dirk Maes, INBO
Positieve invloed van natuur op de gezondheid
– Esmee Bijnens, UHasselt en OU Heerlen
Holle wegen: wegravijnen van het Antropoceen
– Jean Poesen, KULeuven
Naar een landschap met kiekendieven in Vlaanderen -
– Lily Gora, ANB
Hoe reageren Limburgse amfibieën en reptielen op klimaatverandering?
– Peter Engelen, Natuurpunt vzw
Natuurbeelden uit 2022
– Frank Resseler, De Kijkhut
http://www.provinciaalnatuurcentrum.be/lezingenlikonacontactdag2022
16.30 u.
Slotwoord
– Bert Lambrechts, voorzitter van LIKONA en
gedeputeerde van Milieu en Natuur
http://www.provinciaalnatuurcentrum.be/contactdag-natuuronderzoek
